Het Kaukasusgebergte

Zondag 2 augustus 2015

Een reisdag naar Mestia. Mestia ligt in het nooodwesten van Georgië. Op 25 km. van hier ligt de hoogste berg van het Europese continent, de Elbroes, met zijn 5642 meter hoog. Je kan wel de dubbele toppen van deze uitgedoofde vulkaan van hogerop zien. Maar er naar toe ga ik niet want Elbroes ligt in Rusland. Daar heb ik op dit moment geen visum voor. Om naar Mestia te gaan moet ik een groot deel van het land doorkruisen van het oosten naar het noordwesten.

Ik moet de matschrutska nemen. Dat is een onoverzichtelijk netwerk van minibusjes. Het systeem werkt als volgt. Als er genoeg mensen zijn, die naar de zelfde plek willen of in de zelfde richting, om het busje te vullen dan vertrekken we. Bij de eerste bus die ik neem duurt het wel een uur. We rijden naar Kutaisi in het midden van het land. Op het enige stuk snelweg rijdt de chauffeur te snel, veel te snel, volgens mij. Wanneer ik kijk op de kilometerteller blijkt hij kapot te zijn. Het linkerportier aan mijn kant gaat ook alleen maar open van de buitenkant. Maar zeer veel chauffeurs rijden hier te snel. Niet moeilijk dat politiewagens in dit land er uit zien als tanks. En er zijn bijna geen verkeersborden.

Waar de snelweg eindigt moet hij veel trager gaan rijden want op de kleine wegen is het druk. Onze chauffeur zet dan zijn muziek op. Het blijkt Russische rockmuziek te zijn. Maar het zicht op de Kaukasusketen aan de rechterkant mag er zijn. İn Kutaisi heb ik direct een gevulde aansluiting voor het stadje Zugdidi. Deze chauffeur rijdt voorzichtig. Hij moet wel vaak uitwijken voor vee op de weg. Langs de wegen is het dichtbevolkt maar er achter is er niets. Hierdoor kunnen de dieren vrij rondlopen. In Zugdidi zie ik een pracht van een park maar we rijden verder naar het busstation - dat is een braakliggend terrein met een winkeltje aan de overkant. Hier heb ik ook direct een volle aansluiting voor Mestia. In dat busje zitten 3 İsraelische jongens van 19, drie Kazachse meisjes van dezelfde leeftijd en 2 mensen van hier. De jongens proberen direct een gesprek aan te knopen met de meisjes en vragen wat zij denken van de politieke situatie in Israel. İnteressant ! Maar ik wens mij niet te mengen in dit gesprek. Ik heb al genoeg de advocaat van de duivel gespeeld. Bovendien is dit stuk van de reis wondermooi.

De 3 meisjes reizen van St.Petersburg naar Georgië over Wit-Rusland, Oekraïne, Rusland en Georgië. En dat allemaal met de tent.

Na een korte pauze beginnen de jongens Hebreeuwse liederen te zingen. Zo mooi dat iedereen zwijgt en luistert. Wat een situatie. Ik zit hier in een minibus tussen steile bergen, overweldigend groen en wegen die regelmatig veranderen in slijkwegen, naar Israelische liedjes te luisteren over het niet vinden van een plek onder de zon. De lucht is zo zuiver dat het een plezier is om deze op te snuiven. De nacht valt. Het is 23u00 wanneer wij in Mestia aankomen. De chauffeur biedt mij een guesthouse aan bij een kenis. Het blijkt een zeer aangename plek te zijn waar ik mij direct thuis voel. Ze hebben een hond van 15 jaar oud, Simba. De huismoeder en een van haar 2 zussen spreken goed Engels, net als het neefje dat in het 2e middelbaar zit in de hoofdstad. Op school leert hij als vreemde talen Engels en Russisch. Ik slaap languit omdat ik mij hier goed voel. Na een poging tot gesprek met de papa ga ik naar het dorp om mij te informeren op de toeristische dienst.

Maandag 3 augustus 2015

De Joodse jongens van gisteren gingen een trektocht maken van 4 dagen naar Ushguli. Dat is het hoogste bergdorp van het Europees continent op 2200 meter. Dat had ik vroeger al gelezen op de website BBC travel. Er zijn hier veel Israelische toeristen. Nadat ik beslist heb hoe ik mijn dagen zal vullen kom ik toevallig Pata tegen. Dat is een Georgiër die naar Amerika is getrokken en er blijkbaar centen heeft verdiend. Hij is hier in januari voor de eerste keer gekomen om te skieen en is verliefd geworden op de streek. Hij heeft net een hofstede gekocht. Hij wil wijn produceren en is volop zijn bedrijf aan het opzetten. Hij neemt mij mee naar een oude mevrouw die hem een nog veel oudere huifkar verkoopt van een type dat ik nog nooit heb gezien. Hij wil er zijn bedrijfslogo van maken. De dochter van de oude vrouw, Marijana toont mij intussen het huis.

Indrukwekkend. De stal onderaan dateert van de 10e eeuw en is nog steeds in gebruik. De hoger gelegen verdiepingen dateren uit de Tsaristische tijd. In de 19e eeuw werden huizen gebouwd rond een centrale stenen kachel. Rond deze kachel zijn 3 kamers gebouwd. Naast de oude boerderij is er een gebouw uit de tijd van de Sovjet-Unie. Marijana zegt dat het boerenleven zwaar is. Zij zelf is verhuisd naar de kust in Kobuleti. Door het zwoele klimaat van de Zwarte zee worden haar 2 jonge kinderen echter vaak ziek. Waarom verhuist zij dan niet ? Hier is het klimaat uitzonderlijk goed. Mild in de zomer en droog. In de winter ligt er wel 1,5 meter sneeuw, maar het is wel droge lucht. Ik verwonder er mij steeds weer over dat mensen mooie plaatsen verlaten om te gaan wonen in veel minder mooie plaatsen omwille van het vermoedelijke comfort. Volgens mij zijn de enigen die resoluut naar schoonheid zoeken de religieuze gemeenschappen die zich vaak vestigen op zeer mooie plaatsen en anderzijds kunstenaars. Tja, maar dat betekent ook dat de mooie plaatsen nog een tijd zullen blijven bestaan, gelukkig.

Na dit bezoek gaan we terug met de oude Landrover van Pata. Daar hij een groot open dak heeft kan ik rechtopstaand van het zicht genieten. Terug in Mestia verlaat ik hem voorlopig want hij heeft nog veel te doen. Ik ga naar het nabij gelegen dorp Lenjeri op zijn advies. Ik kijk naar de fameuze torens naast de meeste boerderijen. Zij zijn het ware symbool van deze streek en dateren van de 11e eeuw. Ze dienden om de inwoners te beschermen. Hun bouw liet ook toe om de warmte te behouden. Er zijn er werkelijk duizenden in de hele streek Svaneti. Deze streek heeft een eigen taal die afwijkt van het Georgisch. Blijkbaar moeten de inwoners ook geen elektriciteit betalen. Svaneti heeft een apart statuut in Georgië. Ook de kerken blijken bezienswaardig maar ik vind ze klein en niet zo bijzonder. Vanuit dit dorp maak ik een lange wandeling langs de andere kant van de rivier waar ik veel klim. Ik ben zo blij dat ik hier mag zijn. Dat kan je niet geloven. Zo veel wilde hazelnotenstruiken en zo veel verschillende vlinders, dat heb ik nog nooit gezien. Het zicht op de heuveltoppen is zo mooi. Zo kom ik laat aan in Mestia waar ik een lokale stoofpot eet die ik ben vergeten te fotograferen. Vanacht hebben zij mij in het guesthouse in een andere kamer geplaatst omdat ze nog andere gasten verwachten. Volgens mij is deze kamer nog beter maar eerst moet het licht nog hersteld worden.    

Dinsdag 4 augustus 2015

We zijn in de bergen in de zomer en dus meen ik te moeten wandelen in de bergen. Rond 11 uur vertrek ik, te laat denk ik om mijn doel te bereiken, de Koruldi lakes. Het vertrekpunt ligt op 1400 meter en het doel ligt op 2740 meter. Gisteravond hoorde ik van 2 - sterke - jonge mannen uit İsrael dat zij er 12 uur over hadden gedaan en om 9u00 vertrokken waren. Dat schrikt mij een beetje af want 11 + 12 dat is wel heel laat. Ah, ik neem mij voor om te stijgen tot 16uur. Ik zie wel waar ik dan ben. Het is heet. Daarom moet je vroeg vertrekken in de bergen. Ik weet het wel. Ik ga rustig maar steevast door met weinig pauzes. Rond 13 uur kom ik bij het kruis boven Mestia waar je eigenlijk het beste uitzicht hebt. Daar is een overdekte signaalpost waar je in de schaduw kan rusten. Na een middagmaal van droog brood met fruit en groenten en water trek ik verder. Het is mij wel duidelijk wat het probleem zal worden, mijn nieuwe wandelschoenen. Ik heb ze gekocht in de paasvakantie maar nog geen tijd gehad om ze in te lopen. Ze zijn wel goed want uiterst licht. Ik heb op deze reis maar 2 paar schoenen - sandalen en deze wandelschoenen voor de koudere maanden. Ik kan niet meer meezeulen. Mijn rugzak is al zwaar genoeg. Ik mis een signaalpost en na 3 uur voortdurend stijgen bereik ik, weliswaar onverwacht, het doel. Het zijn een 4-tal meren op de rand van het gras en de eeuwig naakte rotsen. 500 meter boven mij ligt, over de heuveltop voor mij, de gletscher van Ushba. Bij de meren blijf ik lang kijken naar het mooie uitzicht op de klippen. Ik zeg klippen want ik heb de indruk dat de Kaukasus een jonger gebergte is dan de Alpen. Iets hoger maar de erosie is nog niet ver gevorderd en ik zou zeggen in volle gang. Dat zorgt er voor dat de bergen die ik voor mij zie diep uitkarteld zijn en scherpe pieken vertonen. Vanop signaalpost 1 telde ik 19 gletsjers rond mij. Dat is veel. 

Hoewel het op deze hoogte niet meer zo warm is door de bergwind en het uur vind ik het toch nodig om te gaan zwemmen in één van deze meertjes. Een manie van mij, ik weet het ! Het is ook niet mijn beste idee geweest want de bodem bestaat uit bergzand dat hier in deze kom samenstroomt bij het smelten van de sneeuw. Deze zanderige modder is wel 40cm diep en je moet erdoor eer je in het koele bergwater komt. Dat verfrist maar als ik uit het meer kom ben ik bedekt met modder. Dat is nog niet zo erg. Het droogt wel. Maar de zwermen dazen en vliegen die op mij af komen, dat is er te veel aan. Nee, ik ben nog niet zo sterk als de paarden aan de overkant van het meertje.

Om de vliegen te ontwijken begin ik direct te wandelen en zo droog ik snel. Droge lichamen vinden deze insecten niet zo interessant. De afdaling is veel gemakkelijker. Hier moet ik verschillende andere groepen wandelaars aanmoedigen want niemand weet in deze bergen waar de meertjes precies liggen als je die richting uitkijkt, noch hoe zij er uit zien. Bij signaalpost 1 krijg ik een pint aangeboden van 2 Georgische mannen, aangenaam. Zij zijn met een 4*4 gekomen. Uit hun auto weerklinkt russische rock. Als ik er naar vraag reageert één van hen door de muziek te gaan veranderen in wat ik denk Georgische muziek, gevolgd door westerse pop. Dat is de 2e maal dat men mijn opmerking rond Russische muziek ontwijkt. Ik raak hier precies een politieke zenuw. Dan daal ik af lang de bosweg die weliswaar veel langer is, maar ik moet niet zo opletten waar ik mijn voeten zet. Uiteindelijk kom ik rond 19uur aan in mijn vertrouwde guesthouse. Ik ben wel een beetje trots hoor. Ik heb 8 uren gedaan over de meer dan 16 km. Maar ongehavend kom ik er niet uit. 3 blaren en zonnebrand op de schouderbladen en het voorhoofd. Morgen een rustige dag.

Na een paar uren rust word ik door het gastgezin getrakteerd op muziek en een stuk van een enorme verjaardagstaart. Daarna nog even naar het dorp omdat ik de lokale wodka wil proeven en een pakje sigaretten wil kopen. Chacha blijkt niet bijzonder.

Woensdag 5 augustus 2015

Een rustige dag bestaat uit een koffie op het terras van een aangename brasserie waar ik kan lezen, gevolgd door een bezoek aan het lokale museum over de Svan.  Dat is het volk van deze streek. In tegenstelling tot vele andere heemkundige musea hebben zij mooie stukken. Er is ook een fototentoonstelling van Guram Tikanadze. Een geoloog-fotograaf-bergbeklimmer. Hij overleed op de leeftijd van 30 hier in de streek bij een beklimming.

Daarna ga ik naar het huis van een andere bergbeklimmer die één van de helden van de Sovjet-Unie was van de jaren '30 tot 1967. Mikheil Khergiani. Ook hij overlijdt bij een beklimming op 37 jarige leeftijd in de Dolomieten. Bij de foto's heb ik een tekst gefotografeerd van de eerste alpinist die probeert duidelijk te maken waarom zo veel mensen toch telkens weer aan die gevaarlijke tochten beginnen. Gisteren zag ik ook een grote helikopter vertrekken vanop het luchthaventje van Mestia. Vandaag hoor ik van Feride - de jarige van gisteren - dat het haar vader was, die opnieuw een gevallen en overleden bergbeklimmer moest gaan halen van de flanken van de Ushba. Hij werd overvallen door het noodweer op de berg.

Mestia doet mij meer en meer denken aan het bergbeklimmersmuseum van Zermatt dat gewijd is aan Edward Whymper. Hij behaalde op tragische wijze als eerste de top van de eveneens gevaarlijke Matterhorn. Dit kleine museum heeft als kind indruk op mij gemaakt, want zoiets was ik niet gewoon.

Ik hoorde vandaag van een gids in het laatste museum dat ze hier geen honden opleiden om mensen te vinden onder de sneeuw. Nochtans, dit zou een idee zijn.  Er zijn hier zo veel honden. Er zijn ook veel varkens en runderen die zich laten aaien. Stilaan kan ik meepraten over veehouderij.

In het guesthouse krijg ik weeral taart. Hoe lief ook, het wordt stilaan genoeg. 

Vanavond hebben we hagel gehad. Elke dag heeft het al een klein beetje geregend maar vandaag merkelijk meer.

Donderdag 6 augustus 2015

Vandaag is het wandeldag. Maar geen wandeling in het hooggbergte. Ik wil zien hoe de vallei aan de linkerkant van de vallei van Mestia er uit ziet. Er zou zelfs een lift zijn. Ik moet wel van 1400 naar 1800 meter te voet. Ik ga langs de weg om mijn blaren te sparen. Vandaag is het bewolkt, wat ik goed vind. Rond half 2 kom ik bij de start van de skilift. Vandaag werkt hij blijkbaar niet omdat er onweer in de lucht hangt. Ik drink dan maar een cola in het hotel dat wel open is. Dit is het eindpunt van het voorlopig enig skigebied van Mestia. Skiinfrastructuur vind ik nooit mooi in de zomer. Dan beslis ik verder te stappen naar de andere kant van de heuvel via de weg. Het wordt een bosweg. Maar wel zeer mooi met veel bloemen, vlinders en libellen. Ik zie 9 valleien naast elkaar waar geen huizen noch wegen zijn. Op een gegeven moment nader ik het dorp Leli. Omdat het al voorbij 4 uur is beslis ik terug te keren. Zo kom ik om 20u00 aan in Mestia. Daar eet ik goed om daarna terug te keren naar de guesthouse. Eerst nog een reep chocolade kopen in het winkeltje van de eigenares van de guesthouse ioska. Optellend heb ik samen al bij al 26 km. gewandeld - maar dat lijkt wel veel voor de bergen.

Vanavond is het minder aangenaam. Er is een soort discussie in het huishouden tussen grootmoeder en grootvader. Ik weet in dergelijke situaties nooit wat ik er van moet vinden. Morgen moet ik vroeg opstaan omdat het busje om 7u00 vertrekt naar Tbilissi. Het kost deze keer 30 Lari in plaats van 47.  Van Tbilissi zal ik onmiddellijk naar Miskheta gaan, de oude hoofdstad van Georgië.

Vrijdag 7 augustus 2015

Een reisdag die zeer vroeg begonnen is van Mestia naar Tbilissi in een volle bus. Zo vroeg dat ik voor de eerste keer mijn jas heb aangedaan. Daarna heb ik in het treinstation een ticket gekocht voor de nachttrein naar Yerevan, de hoofdstad van Armenië. Ik vertrek morgenavond om 22u00. Dat kost 62 Lari (of 28 euro). Ik heb vandaag opnieuw vruchteloos geprobeerd om de rozenolie te versturen via de post. Omdat telkens een vliegtuig aan bod komt is het niet mogelijk om vloeistoffen op te sturen. Het einde van de dag heb ik gebruikt om nog eens naar de openbare baden van de stad te gaan en daarna ben ik gesukkeld in een typisch Georgisch restaurant waar ik lekker gegeten heb. Ik zeg sukkelen omdat de blaren snel gaan niet mogelijk maken. Ze genezen wel. Ik zou ook eens mijn sokken moeten naaien. Maar daar heb ik nu geen zin in. De hostel waar ik nu slaap is aangenamer dan de vorige in deze stad. Ik ben in de vorige slaapplaats wel mijn kompas gaan halen dat ik er vorige week heb laten liggen en terug gekregen. Morgen volg ik een gegidste tocht doorheen de stad en naar Mckheta.

Zaterdag 8 augustus 2015

De dag begint met een tocht op een hop on-hop off bus. Zo iets heb ik nog niet gedaan. De ingesproken spreekster spreekt snel maar nog te snel voor de bus die nochthans niet zo snel gaat. Het leukste van deze voormiddag vind ik het feit dat we stoppen voor Dunkin Donuts. Ik koop er 3 donuts met confituur, crème en kastanjestroop. Dat herinnert mij aan die vroege ochtend lang geleden ergens het Amerikaanse zuiden. Het licht en de lucht zagen er hetzelfde uit als vandaag. Het was precies zoals in een film.

De bus stopt vroeger dan ik dacht om 13u00. İk dacht dat ik een dagticket had. Het blijkt dat ik op de verkeerde bus van de verkeerde maatschappij ben gestapt. En dan vragen ze nog om een tevredenheidsenquete in te vullen. Nee, ik ben niet mild geweest. Maar dan is er een kalme hostess die alles regelt, voor een kleine prijs, want haar maatschappij is volgens haar veel beter. Omdat ik nog 2 uren heb voor de volgende bus ga ik de kerk bezoeken waar ik enkele dagen geleden niet in mocht. Nu wel. Toch mooi die orthodoxe godsdienst. Mensen bidden er voor iconen van heiligen naar hun keuze. Zo heeft ieder een ander. Daarna ga ik slapen in het parkje er naast. Nee, zo laag ben ik nog niet gevallen maar hier droom ik al enkele dagen van. Dit is zo een vredige plek dat ik er naar verlangde. In de bus naar Mckheta blijk ik in zeer aangenaam reisgezelschap te zijn. Er is een lerares houttechniek uit een gelijkaardige school als de onze in Slovenië. Haar man werkt aan automatische lasrobotten voor een Deens bedrijf. Dat vind ik niet zo leuk. Toch geeft hij mijn zijn kaartje want hij is geïnteresseerd in nickel-chroomlassen. Dat is hetgene dat sommige van onze leerlingen doen op stagebedrijf BIS-ROB. Hij vraagt ook mijn kaartje maar dat heb ik nooit gehad wegens te duur en niet zo nuttig. Bovendien ben ik met vakantie en zal ik zoiets niet mee zeulen.

Er is ook een Egyptisch-Amerikaans koppel dat in Zwitserland werkt als leerkracht. De Egyptische man is ook sportfotograaf in hoofd- of bijberoep en dat is de reden waarom hij met zijn vrouw is mee gekomen. Op dit moment zijn er in Tbilissi jeugd-olympische spelen. Hij leert mij hoe ik panoramafoto`s moet maken met mijn nieuwe camera. Dat doet mij plezier want ik heb er al mee zitten sukkelen. Hij leert mij ook dat ik ongeroosterde Yemenitische koffiebonen moet proberen te vinden. Die moet ik dan ik een wokpan zonder vetstof roosteren (niet te veel ineens) en dan malen in een koffiemolen. Dat zou uitzondelijk lekkere koffie geven. Zie, dat zal ik bij gelegenheid uittesten. Ik heb dit koppel graag want ze bezitten de kracht van verwondering. Zij zij echt geïnteresseerd in wat we te zien krijgen. Mckheta blijkte een zeer mooi stadje te zijn, toeristisch en toch authentiek. In de kathedraal -van de 4e eeuw- zou onder een zuil, volgens de legende, de mantel van christus begraven liggen. Wat mij hierin interesseert is het feit dat hij blauw is. Dat is de kleur van gewaden dıe je zeer vaak ziet in orthodoxe mozaieken. Er is ook een stukje van het oorspronkelijk kruis verwerkt in een moderner kruis en een stukje bot van Sint-Andreas. Het lijkt mij mogelijk dat hier meer relieken zijn dan elders want Georgië en Armenië zij de eerste gechristianiseerde gebieden ter wereld. Je hebt er dus meer kans om authetieke stukken te vinden. Niettemin is er tijdens de middeleeuwen op grote schaal handel gepleegd met valse relieken. Sommige mensen hebben hier grof mee verdiend. Als wij er zijn zijn er 2 huwelijken en 2 dopen. Vooral de doop van een meisje van 6 trekt mijn aandacht. Stukjes haar worden weggeknipt en ze staat daar in haar onderbroek op een verhoogje. Zij vindt het precies allemaal okay. De familieleden staan er rond te kijken. De andere doop is die van een schreeuwer.

İk keer rustig terug naar de bus waar ik nog de tijd heb om vragen te stellen aan onze goede gids in de zin van : wat is het verschil tussen Georgisch-orthodox en Grieks- orthodox of Russisch-ortodox. Hij kan mij helpen en leert mij ook dat Armenië katholiek is. Daarom zijn zij onafhankelijk van dit land.

Daarna bezoeken wij nog een nonnenklooster en een kerk op een heuveltop waar er een mooi uitzicht is. Ik moet wel genieten van het uıtzicht want ik mag weer niet binnen. Nochtans is mijn broek al tot op kniehoogte en onze Sloveense reisbroeder mag er wel in met een gelijkaardige broek ?

Eenmaal terug in de hoofdstad blijf ik te lang babbelen met de bediende van de toeristische dienst die hier toevallig binnen gesukkeld is. Ik haast mij naar het treinstation waar ik nog snel een kaaskoek nuttig en een koffie drink. 

İn de slaaptrein lijk ik een coupé te delen met 2 jonge Denen. De reis verloopt goed maar ik heb last van buikloop. Ik denk dat het van het water van de laatste kraan is maar Amanda denkt dat het van de kaaskoek is (katchapura) omdat zij het ook heeft gehad. Aan de grens verloopt het deze keer wel gemakkelijker. We moeten niet uitstappen.

Dan kunnen we door slapen. De reis duurt lang, niet omdat het ver is maar omdat de trein langzaam rijdt : niet erg !